Nota: l-għan ta' din il-paÄ¡na huwa li nipprovdu lill-organizzazzjonijiet komunitarji u tad-difiża b’verżjoni fil-lingwa Ingliża tal-paÄ¡ni ekwivalenti li nipprovdu Fis-sezzjoni tagħna ta' lingwi oħra. Għall-informazzjoni sħiħa dwar il-kera, ara, Is-sezzjoni tagħna dwar il-kera.
Inti għandek drittijiet u responsabbiltajiet meta tkun se tikri xi proprjeta. Din il-paġna se tagħtik introduzzjoni dwar il-kiri u tgħinek issib aktar tagħrif jekk tkun tinħtieġu.
Fl-2021 ÌÒÉ«ÊÓƵ għamlet tibdil sinifikanti fil-liÄ¡ijiet tal-kiri. Aqra dwar ir-regoli Ä¡odda.
F’din il-paÄ¡na:
TiddeÄ‹idi jekk il-proprjetà tgħoddx għalik.
Meta tiftiehem ma xi ħadd biex tikri l-proprjetà tagħhom ħalli toqgħod fiha, inti tkun qed tagħmel ftehim ta’ kera residenzjali. Dan huwa dokument legali u jista’ jieħu ħafna żmien biex ittemm il-ftehim, għalhekk għandek tkun kunfidenti li l-proprjetà tkun tgħodd għalik.
Qabel ma tagħmel ftehim tal-kera, hemm ċertu tagħrif li l-provditur tal-kera (sid il-kera) għandu jagħtik. Dawn huma msejħin żvelar mandatorju. Dan jinkludi li ġej:
- jekk sid il-kera jkun qabbad agent biex ibigħ il-proprjetà jew kuntratt tal-bejgħ tal-proprjetà kien ippreparat.
- jekk huma s-sidien tal-proprjetà jew, jekk le, għandhom xi dritt li jikru l-proprjetà.
- jekk il-proprjetà għall-kera jew il-proprjetà komuni kienet il-lok ta’ xi omiÄ‹idju f’dawn l-aħħar 5 snin.
- jekk fil-proprjetà tal-kiri hemmx asbestos fiha.
Għal aktar tagħrif dwar il-ħtiġijiet tal-iżvelar mandatorju ara Kun af id-drittijiet tegħek meta tkun se tiffirma xi ftehim.
Diskriminazzjoni minn provdituri tal-kera
F’ÌÒÉ«ÊÓƵ huwa illegali li tiddiskrimina kontra xi ħadd b’relazzjoni ma’ Ä‹erti attributi personali. Dan ifisser li l-provdituri tal-kiri u l-aÄ¡enti immobiljari ma jistgħux jirrifjutawlek akkomodazzjoni jew jiddiskriminawk matul il-perjodu tal-kiri tiegħek minħabba attributi personali li huma protetti mil-liÄ¡i.
Huwa kontra l-ligi li s-sidien tal-kera jew l-aÄ¡ent tagħhom jittrattawk sfavorevolment jew jiddiskriminawk minħabba dawn l-attributi personali meta tkun qed tapplika għal xi proprjetà tal-kiri, tokkupa proprjetà tal-kiri jew tkun qed titlaq minn proprejtà tal-kiri.
Il-provdituri tal-kera huma meħtieÄ¡a jagħtuk l-informazzjoni dwar id-diskriminazzjoni kull darba li tapplika għal kiri ta’ xi proprjetà, bħala parti mill-formola tal-applikazzjonijiet tal-kera.
Għal aktar tagħrif dwar diskriminazzjoni fil-kiri, ara Diskriminazzjoni illegali fil-kiri.
Mistoqsijiet li provditur tal-kera ma jistax jagħmillek
Jekk tkun qed tapplika għal kera ta’ proprjetà, il-providtur tal-kera ma jistax isaqsik:
- jekk qabel kellekx xi tilwima ma' xi provditur tal-kera (jew provditur ta' akkomodazzjoni)
- jekk qatt kellek xi klejm fuq il-bond tiegħek
- għal rendikont bankarju li jkun fih it-transazzjonijiet ta’ kuljum tiegħek kollha – provditur tal-kiri jista’ jitolbok rendikont bankarju iżda inti tista’ tneħħi xi transazzjonijiet biex tipproteÄ¡i l-privatezza tiegħek
- kull informazzjoni dwar attribut protett skont l-Att tal-2010 Opportunità Ugwali, sakemm ir-raÄ¡uni, li għaliha l-informazzjoni hija meħtieÄ¡a, mhix provduta bil-miktub.
Kultant il-provdituri tal-kera jiksbu din l-informazzjoni minn sorsi oħra. Iżda huma ma jistgħux jitolbuk din l-informazzjoni meta tkun qed tapplika għall-proprjetà.
Bidu tal-ftehim tal-kiri
Meta tiftiehem ma xi ħadd biex tikri l-proprjetà tagħhom ħalli toqgħod fiha, inti tkun qed tagħmel ftehim ta’ kera residenzjali (kultant magħruf bħala ftehim ta’ kera jew akkomodazzjoni)
Il-ftehim jista’ jkun bil-kitba jew bil-kelma, iżda l-aħjar huwa li l-ftehim ikun bil-kitba.
Il-ftehimiet tal-kiri huma kuntratti bejnek u bejn il-provditur tal-kera. Dawn jistabbilixxu:
Meta tkun ser tagħmel ftehim tal-kera bil-kitba għandek tuża ‘il-formola preskritta’. Formola preskritta hija definita mil-liÄ¡i tal-kiri ta’ ÌÒÉ«ÊÓƵ. Aħna nirrikmandaw l-użu tal-formola uffiÄ‹jali tagħna.
Għal ftehimiet ta’ perjodi fissi għal ħames snin jew inqas, aħna nirrikmandaw li tintuża il-formola uffiÄ‹jali tagħna
Formola 1.
Għal ftehimiet ta’ perjodi fissi għal iktar minn 5 snin, nirrikmandaw li tintuża l-formola uffiÄ‹jali tagħna
Formola 2.
Il-kerrej jew il-provditur tal-kera jistgħu jżidu kundizzjonijiet jew regoli fil-ftehim tal-kiri sakemm ikunu konformi mal-Att tal-Kiri Residenzjali.
Per eżempju, provditur tal-kera jista’ jinkludi regola li ma jkunx permess tipjip fil-proprjetà. Jew kerrej jista’ jitlob li tkun inkluża regola li tgħid li l-apparati tal-gass isirilhom servizz kull sentejn.
Inti għandek tiffirma ftehim biss jekk tifhem u taqbel mar-regoli u l-kundizzjonijiet kollha ta’ ftehim tal-kiri, kif ukoll id-drittijiet u r-responsabbiltajiet tiegħek bħala kerrej.
Jekk hemm xi ħaÄ¡a li inti ma tifhimx, inti tista’ tikkuntattjana biex tkun imfissra.
Qabel ma tidħol
Qabel ma tidħol, il-provditur tal-kera tiegħek jew l-aġent għandu jfornik b':
- kopja tal-ftehim tal-kera tiegħek
- sett ta’ Ä‹wievet għal kull kerrej li ffirma l-ftehim
- rapport tal-kundizzjoni (jekk jinħtieġuk li tħallas bond)
- dettalji ta’ kuntatt f’każ li tkun tinħtieÄ¡ tiswijiet urÄ¡enti.
Għandek tikkuntattja lill-kumpaniji tal-ilma, tal-elettriku, tal-gass u tat-telefown li inti tippjana li tkun ser tuża u agħmel li dawn is-servizzi jkunu ikkonnettjati qabel ma tidħol. Hija r-responsabbiltà tiegħek li torganizza dawn is-servizzi u tħallas il-kontijiet sakemm il-ftehim tiegħek ma jgħidx xort’ oħra.
Għal aktar tagħrif, ara Twaqqif tal-utilitajiet u s-servizzi.
Tista’ ssib aktar tagħrif fil-formola tagħna tal-ftehim għall-kera residenzjali.
Standards minimi għal proprjetà tal-kiri
Il-provditur tal-kera tiegħek għandu jiżgura li l-proprejtà tinżamm skont l-istandards minimi tal-kiri. Dan jinkludi li jiżgura li:
- fil-proprjetà ma jkunx hemm moffa, insetti jew Ä¡rieden
- apparati li jeżistu bħal fran u stufi (stoves) jkunu jaħdmu sewwa
- hemm heater li huwa sigur u li jkun jaħdem
- l-kÄ‹ina u l-kamra tal-banju jkunu forniti bl-ilma sħun b’mod raÄ¡jonevoli
- l-istruttura tal-proprjetà tkun sigura u ma tagħmilx ilma
Jekk il-proprjetà tal-kiri ma jkollhiex l-istandards minimi, inti tkun tista’ ittemm l-ftehim tal-kera qabel ma tidħol. Tista’ ukoll titlob tiswija urÄ¡enti, fi kwalunkwe ħin wara li tidħol, biex il-proprjetà tal-kera tilħaq l-istandards minimi.
Nota: dan jgħodd biss għall-ftehimiet tal-kiri Ä¡odda iffirmati mid-29 ta’ Marzu 2021. Jekk il-ftehim tal-kera tiegħek kien iffirmat qabel din id-data, tista’ ssib aktar informazzjoni fil-PaÄ¡na tagħna dwar it-Transizzjoni għal-liÄ¡ijiet Ä¡odda tal-kera.
Għal aktar tagħrif dwar l-istandards minimi, ara Standards minimi għall-proprjetajiet tal-kera.
Ħlas ta’ bond
Il-biÄ‹Ä‹a l-kbira tal-provdituri jitolbuk biex tħallas xi bond qabel ma tidħol biex ikun hemm flus li jkopru kwalunkwe ħsara li inti tista’ tagħmel fil-proprjetà
Jekk inti ma tagħmel l-ebda ħsara, inti tieħu lura l-bond meta titlaq.
Jekk inti tagħmel il-ħsara, sid il-kera jista’ juża parti jew il-bond kollu biex iħallas ħalli jsewwi l-ħsara wara li inti titlaq. Il-flus tal-bond jinżammu mill-Awtorità tal-Bond tal-Kiri Residenzjali (RTBA bl-Ingliż), organizzazzjoni indipendenti, sakemm jintemm il-ftehim tiegħek. Il-provditur tal-kera m’għandux aÄ‹Ä‹ess għal dawn il-flus sakemm ma jkollux bżonnhom wara li inti titlaq.
Jekk il-provditur tal-kera tiegħek jieħu xi bond, huwa għandu:
- jiddepożitah mal-RTBA
- jagħtik formola mimlija tad-depożitu tal-bond biex tiffirmaha
- iħejji rapport tal-kundizzjoni li jirreÄ¡istra l-kundizzjoni Ä¡enerali tal-proprjetà
Inti tirċievi riċevuta mill-RTBA li tkun turi li l-bond tiegħek kien depożitat. Agħmel ċert li żżomm ir-riċevuta tal-bond tiegħek fis-sigur. Ikkuntattja lill-RTBA jekk ma tirċevix riċevuta tal-bond fi żmien 15-il ġurnata mill-ħlas.
Rapport tal-kundizzjoni
Rapport tal-kundizzjoni jirreÄ¡istra l-istat tal-proprjetà meta inti tidħol.
Għandu jiddikjara jekk ikunx hemm problemi eżistenti fil-proprjetà bħal xi ħaÄ¡a li tkun miksura jew bil-ħsara.
Meta inti titlaq ir-rapport tal-kundizzjoni jkun użat biex jiÄ¡i iÄ‹Ä‹ekkjat jekk inti tkunx għamilt ħsara fil-proprjetà (barra minn deterjorazzjoni żgħira normali li tiÄ¡ri mill-użu ordinarju ta’ kuljum, li huwa magħruf bħala xedd u kedd [wear and tear] raÄ¡jonevoli).
Il-provditur tal-kera tiegħek jew l-aġent għandu jagħtik 2 kopji iffirmati (jew kopja elettronika) tar-rapport tal-kundizzjoni qabel ma tidħol. Meta tingħata r-rapport tal-kundizzjoni, inti għandek:
- TiÄ‹Ä‹ekkja jekk fil- proprjetà jkunx hemm perikli u tgħid lill-provditur tal-kera jew lill-aÄ¡ent dwar xi riskji perikolużi (bħal fens tal-pixxina mkisser jew problemi elettriÄ‹i).
- Imla ż-żewġ kopji tar-rapport. Innota kwalunkwe ħsara eżistenti bħal xquq, marki fuq il-ħitan jew mankijiet imkissra. Inti tista' wkoll tinnota jekk ma taqbilx ma' dak li l-provditur tal-kera tiegħek jew l-aġent kiteb fir-rapport.
- Ħu ritratti li juru l-kundizzjoni tal-oġġetti, tat-tagħmir u tal-fittings.
- Irritorna kopja iffirmata tar-rapport tal-kundizzjoni lill-provditur tal-kera tiegħek jew l-aġent fi żmien 3 ijiem minn meta tidħol.
- Å»omm il-kopja l-oħra u poÄ¡Ä¡iha x’imkien sigur. Jista’ jkollok bżonnha meta tkun se titlaq biex tkun tista’ tieħu lura l-bond
Matul il-ftehim tal-kiri
Inti għandek Ä‹erti drittijiet u resposabbiltajiet matul iż-żmien li tkun fil-proprjetà mikrija.
- Ħallas il-kera fil-ħin. Inti intitolat/a li tircievi riċevuta għal kull ħlas tal-kera.
- Å»omm il-proprjetà nadifa b’mod raÄ¡jonevoli. Jekk le jew jekk tagħmel xi ħsara fil-proprjetà tista’ ma tieħux lura l-bond kollu meta tkun ser titlaq.
- Irrispetta l-paċi u l-privatezza tal-ġirien tiegħek u agħmel żgur li l-viżitaturi tiegħek jagħmlu l-istess.
- Avża lill-provditur tal-kera tiegħek jew lill-aġent dwar xi tiswijiet li jkunu jinħtieġu li jsiru.
- Tista’ tagħmel tibdiliet żgħar fil-proprjetà bħal twaħħal grampuni għall-kwadri. Inti mgħandekx tirranÄ¡a, tibdel jew iżżejjen mill-Ä¡did il-proprjetà mingħajr il-kunsens tal-provditur tal-kera.
Il-provditur tal-kera tiegħek jew l-aÄ¡ent għandhom id-dritt li jidħlu fil-proprjetà iżda jridu javżawk talanqas 24 siegħa qabel bil-kitba u jgħidulek għalfejn jinħtieÄ¡u jidħlu.
Hemm lista ta’ raÄ¡unijiet validi li għalihom il-provditur tal-kera jew l-aÄ¡ent jistgħu jidħlu fil-proprjetà. Huma jistgħu jidħlu wkoll fil-proprjetà f’data u ħin miftehma. Il-provdituri tal-kera jew l-aÄ¡enti jistgħu jagħmlu spezzjonijiet tal-proprjetà darba kull 6 xhur biss u ma jistgħux jagħmlu l-ewwel spezzjoni matul l-ewwel 3 xhur li tkun toqgħod hemm.
Modifikazzjonijiet
Inti għandek id-dritt li tagħmel xi modifikazzjonijiet fil-proprjetà tal-kera tiegħek mingħajr mgħandek bżonn l-ewwel il-kunsens tal-provditur tal-kera tiegħek. Dan jinkludi:
- Twaħħal grampuni jew viti biex iddendel mal-ħitan, xkafef jew saljaturi (brackets) fuq uċuh barra minn ħitan tal-briks jew konkrit mikxufin.
- Installazzjoni ta’ shower heads li ma jaħlux ilma, imbasta tinżamm ix-shower head oriÄ¡inali,
- Installazzjoni tal-appoġġ għall-ħbula u l-blinds.
Hemm ukoll modifikazzjonijiet oħra, aktar sostanzjali, li madankollu jinħtiegu l-kunsens tal-provdituri tal-kera, huma mgħandhomx jirrifjutaw li jagħtu l-kunsens tagħħom irraÄ¡jonevolment. Lista sħiħa ta’ dawn il-modifikazzjonijiet tista' tinstab hawnhekk.
Jekk tkun għamilt xi modifikazzjonijiet trid treÄ¡Ä¡a’ lura l-proprjetà għall-kundizzjoni li kienet fiha qabel il-ftehim tal-kera tiegħek, sakemm ma tiftihemx mod ieħor mal-provditur tal-kera tiegħek.
Għal aktar tagħrif dwar il-modifikazzjonijiet, inkluż meta l-provditur tal-kera għandu d-dritt li jiċħad il-kensens, ara Il-kerrejja jagħmlu tibdil fi proprjetà.
Tara li jsiru t-tiswijiet
Inti għandek id-dritt li tara li t-tiswijiet isiru fil-proprjetà meta xi affarijiet jinkisru jew issirilhom ħsara. Jekk inti ma tkunx għamilt il-ħsara (per eżempju, jekk il-heater tiegħek ma jibqax jaħdem) inti ma jkollokx tħallas. Jekk tkun għamilt il-ħsara inti jista’ jkollok tħallas għat-tiswijiet.
Il-provditur tal-kera tiegħek mgħandux permess itemm il-ftehim tal-kera tiegħek għax tkun tlabt xi tiswijiet.
It-tiswijiet jistgħu jkunu urÄ¡enti jew mhux urÄ¡enti. It-tiswijiet urÄ¡enti huma dawk li jinħtieÄ¡u li jsiru biex ikun żgurat li l-proprjetà tkun bla periklu biex toqgħod fiha. Dawn jinkludu affarijiet bħal ħruÄ¡ tal-gass, is-sistema tal-ilma sħun ma taħdimx jew ħsara fil-fens tal-pixxina.
Għal aktar tagħrif, ara Tiswijiet fi proprjetajiet tal-kera.
Jekk tinħtieġ tiswija urġenti
- Għid lill-provditur tal-kera tiegħek jew lill-aġent bil-kitba u huma għandhom jaraw li tissewwa immedjatament. Hija idea tajba li tagħmel it-talba tiegħek bil-miktub, anki jekk tkun ikkuntattjajthom jew l-aġent għall-ewwel bit-telefown.
- Jekk ma jarawx li ssir it-tiswija malajr, tista’ tħallas sa $2500 biex tara li ssir it-tiswija inti stess.
- Qis li żżomm ir-riċevuti kollha għal dan ix-xogħol, u kopji tat-talbiet tiegħek bil-miktub għal dawn it-tiswijiet.
- Itlob lill-provditur tal-kera jew lill-aġent biex iħalsuk lura għall-ispejjeż tat-tiswijiet billi tuża din il-formola. Huma għandhom iħalsuk lura fi żmien 7 ijiem minn meta jirċievu l-formola
- Jekk ma tkunx tista’ tħallas għat-tiswijiet urÄ¡enti, l-ispiża tat-tiswijiet hija iktar minn $2500 jew il-provditur tal-kera ma jkunx irid iħallas, Ä‹empel lilna għal parir.
Jekk ma tkunx ċert/a li t-tiswijiet urġenti jkunu meħtieġa, aqra l-lista sħiha tat-tiswijiet urġenti.
Tiswija ma tkunx urÄ¡enti jekk inti tkun tista’ tibqa’ toqgħod fil-proprjetà mingħajr periklu. Tiswijiet mhux urÄ¡enti jinkludu affarijiet bħal armarju jew magna tal-ħasil tal-platti mkissrin. Il-provditur tal-kera tiegħek xorta għandu jirranÄ¡a dak li mhux urÄ¡enti fi żmien 14-il Ä¡urnata.
Jekk tinħtieġ tiswija mhux urġenti:
- Itlob lill-provditur tal-kera tiegħek jew lill-aÄ¡ent bil-miktub biex jagħmel it-tiswija. Tista’ tibgħat email, jew ittra inkella uża din il-formola
- Żomm kopja tal-ittri, tal-emails, tal-messaġġi bil-kliem biss (text messages), tal-formoli u tar-rapporti, biex jekk ikun hemm xi problema jew tilwima, ikollok prova tal-azzjonijiet u t-talbiet kollha tiegħek.
- ÄŠ±ð³¾±è±ð±ô&²Ô²ú²õ±è;lilna jekk il-provditur tal-kera tiegħek jew l-aÄ¡ent ma jkunux għamlu t-tiswijiet fi żmien 14-il Ä¡urnata minn meta rÄ‹evew it-talba jew applika lill- biex tagħmel talba għat-tiswija.
Tiġdid ta' ftehim
Meta l-ftehim tal-kera tiegħek jintemm, mhux dejjem ikollok toħroÄ¡. Jekk tkun trid tibqa’ fil-proprjetà, inti għandek tikkuntattja lill-provditur tal-kera tiegħek jew lill-aÄ¡ent biex tara jekk tkunx tista’ tiffirma ftehim Ä¡did jew tidħol għal ftehim ta’ minn xahar għal xahar. Aqra iktar dwar TiÄ¡did ta' ftehim tal-kera (kirja).
Tmiem ta' ftehim
Ftehim tal-kera jista’ jintemm għal diversi raÄ¡unijiet. Xi ftit raÄ¡unijiet komuni huma:
- il-kerrej iddeċida li jitlaq
- il-ftehim wasal fl-aħħar tiegħu
- il-provditur tal-kera jrid jidħol hu, ibigħ il-proprjetà jew jagħmel tiswijiet kbar
il-kerrej/kerrejja ma baqax/baqghetx iħallas/thallas il-kera, qed ipoÄ¡Ä¡i/tpoÄ¡Ä¡i fil-periklu lill-oħrajn, għamel/għamlet ħsara kbira fil-proprjetà jew qed jikser / tikser ir-regoli tal-ftehim.
Għal aktar tagħrif dwar ir-raġunijiet li għalihom jistgħu jintemmu l-ftehimiet, ara Il-kerrejja jagħtu l-avviż jew Avviż immedjat minħabba vjolenza, imġieba perikoluża u ħsara serja.
Jekk tkun trid ittemm il-ftehim tiegħek
Meta tkun trid titlaq minn proprjetà mikrija, inti għandek tagħti lill-provditur tal-kera tiegħek l-avviż bi żmien korrett u tħalli l-proprjetà f'kundizzjoni nadifa.
- IÄ‹Ä‹ekkja magħna biex tkun taf b’kemm żmien trid tagħti l-avviż. Dan ivarja skont is-sitwazzjoni tiegħek.
- Għid bil-miktub lill-provditur tal-kera tiegħek jew lill-aÄ¡ent meta jkun beħsiebek titlaq, jew b’email inkella b’ittra.
- Ħallas il-kera u l-kontijiet li jkunu għadhom pendenti.
- Ikkuntattja l-provditur tal-kera tiegħek jew l-aġent dwar li tieħu lura l-bond tiegħek
- Naddaf il-proprjetà u ħu kull ma hu tiegħek, miegħek.
- Å»omm ir-rapport tal-kundizzjoni f’każ li jkun hemm xi problemi biex tieħu lura il-bond tiegħek.
- Ħalli bħala kuntatt mal-provditur tal-kera tiegħek jew l-aġent, indirizz jew numru telefoniku.
Tieħu lura l-bond
Il-provdituri tal-kera jagħmlu l-ispezzjoni finali u jużaw ir- rapport tal-kundizzjoni biex iqabblu xi tibdiliet fil-proprjetà. Huma jgħidulek jekk jaħsbu li jkun hemm raÄ¡uni tajba għalihom biex jikklejmjaw xi ftit mill-bond.
Tiffirmax il-formola tal-klejm mill-bond jekk ma tkunx taqbel ma’ kemm il-provditur tal-kera jkun qed jikklejmja. Ikkuntattjana għal parir mingħajr ħlas.
Qatt tiffirma formola vojta tal-klejm mill-bond.
Tmiem kmieni ta' ftehim (ksur tal-kirja)
Jekk tkun trid titlaq minn kirja ta’ proprjetà qabel tmiemha, jista’ jkollok tħallas xi spejjeż biex il-provditur tal-kera ma jitlifx flus
Għandu mnejn ikollok tibqa’ tħallas il-kera wara li titlaq jekk il-provditur tal-kera ma jsibx lil xi ħadd li jidħol mill-ewwel.
Madankollu, l-ispjjeż li jkollok tħallas iridu jkunu raÄ¡jonevoli u l-provdituri tal-kera għandhom jagħmlu dak kollu li jistgħu biex isibu kerrejja Ä¡odda. Spejjeż raÄ¡jonevoli jfissru spejjeż li ħafna min-nies jkunu jaħsbu li huma Ä¡usti. Il-liÄ¡i ma tiddefinixxix eżattament x’inhuma spjjeż raÄ¡jonevoli, għalhekk jekk in-nies ma jkunux jistgħu jiftehmu dwar xi jkun raÄ¡jonevoli, huma jistgħu biex tiddeÄ‹idi għalihom.
Aqra iktar dwar meta jintemm ftehim minn kmieni.
Trasferiment tal-ftehim tal-kera
Minflok ittemm ftehim tal-kera minn kmieni u jkollok tħallas xi spejjeż, tista’ tkun kapaÄ‹i tittrasferixxi ftehim lil xi oħrajn.
Jekk tagħmel dan, xorta waħda jista’ jkollok tħallas it-tariffi tat-trasferiment, madankollu, dawn għandhom ikunu tariffi raÄ¡jonevoli għall-ammont ta’ xogħol li jkun meħtieÄ¡. Aqra iktar dwar Trasferiment ta' ftehim tal-kera.
Meta tkun mitlub titlaq 'l barra (tirċievi avviż biex toħroġ)
Il-provdituri tal-kera jistgħu jitolbuk tħalli l-proprjetà, iżda biss għal raÄ¡uni tajba. Per eżempju:
- il-ftehim tal-kera ntemm
- il-proprjetà mgħadhiex tajba biex joqgħodu fiha n-nies
- għandek tagħti talanqas kera ta’ 14-il jum.
Il-provdituri tal-kera ma jistgħux jagħtu avviż lill-kerrejja biex jitilqu għax ikunu għamlu xi ħaġa jew kienu qalu li se jagħmlu xi ħaġa li huma legalment intitolati li jagħmlu bħala kerrejja.
Per eżempju, provditur tal-kera ma jistax jagħti avviż lil kerrej/kerrejja biex jitlaq/titlaq għax:
- talbu xi tiswijiet
- talbu biex ikollhom pet
- sfidaw żjieda fil-kera
Madankollu, hemm raÄ¡unijiet oħra li għalihom il-provditur tal-kera jista’ jkun jixtieq li jtemm il-ftehim tal-kera. Għar-raÄ¡unijiet kollha li għalihom provditur tal-kera jista’ jgħidlek biex titlaq u kemm żmien qabel għandhom jagħtuk l-avviż, ara Avviż biex jitbattlu proprjetajiet mikrija.
Meta tisfida avviż biex titlaq
Jekk inti taħseb li ma nagħtajtx avviż biex titlaq korrettament jew jekk taħseb li r-raÄ¡uni li Ä¡ab il-provditur tal-kera tiegħek hija inÄ¡usta u mhijiex vera, tista’ tisfida l-avviż. Ikkuntattjana għal aktar tagħrif.
Żgumbramenti (tirċievi ordni ta' pussess)
Jekk tkun qed tiġi żgumbrat/a u tinħtieg l-għajnuna,
ikkuntattjana għal parir mingħajr ħlas.
Ħwejjeġ importanti biex tiftakar
- Tiffirma xejn sakemm tkun fhimt xi jfisser.
- Qatt tiffirma formola vojta, ukoll jekk tkun qisa ufficjali.
- Å»omm kopja ta’ kull ħaÄ¡a li tiffirma.
- Żomm kopja tal-komunikazzjonijiet kollha li jkollok mal-provditur jew agent tal-kera tiegħek.
- Itlob riċevuta kull darba li jkollok tħallas għal xi ħaġa.
- Å»omm f’post sigur ir-riÄ‹evuta tal-bond tiegħek u kull riÄ‹evuti oħra tal-kera jew tiswijiet.
Ikkuntattjana għal parir mingħajr ħlas jekk ikollok xi problema jew mistoqsija dwar il-kiri.
ÄŠempel 13 14 50 biex titkellem b’interpretu ma’ Consumer Affairs ÌÒÉ«ÊÓƵ (Affarijiet tal-Konsumatur ÌÒÉ«ÊÓƵ)